آموزش با زبان ساده / مبحث آتل بندی

آتل بندي

آتل وسيله‌اي است که براي بي‌حرکت کردن عضو آسيب ديده (شکسته ، دررفته يا ضرب ديده) استفاده مي‌گردد. اين وسيله انواع و اشکال مختلف دارد. چنانچه آتل پيش ساخته (فلزي) در دسترس نبود، از چوب دستي ، تخته ، مجله يا روزنامه که به صورت لوله در آورده باشيد، هم مي‌توانيد به عنوان آتل استفاده نمائيد.

انواع آتل :

انواع آتل عبارتند از: آتل خشک (مثل يک تکه چوب يا صفحه فلزي) ، آتل نرم مثل بالش يا ملحفه چندلا شده ، آتل کششي و آتل بادي يا پلاستيکي (از بازوبند فشارسنج يا لباس ضد شوک بادي و وسايل شبيه آن نيز مي‌توان به عنوان آتل بادي استفاده کرد.)

قوانين آتل‌بندي :

بايد مطمئن بود که اولا آتل سالم بوده و ثانيا فاقد زوائد ايجاد ضايعه (مثل زائده‌هاي تيز يا ميخ) باشد.

آتل بايد به قدر کفايت بلند باشد که نه تنها عضو شکسته ، بلکه مفاصلي را که در بالا و پايين شکستگي قرار دارند، را نيز بي‌حرکت نمايد.

پس از گذاردن آتل لازم است قسمتهايي را که بين آتل و عضو خالي مانده‌اند، بوسيله پنبه و يا پارچه پر کنيد، سپس بوسيله باند و يا در صورت نبودن آنها با طناب ، دستمال کراوات و غيره ثابت و محکم ببنديد.

در آتل‌بندي بايد از انتهاي اندام به ابتداي آن بانداژ شود.

قبل و بعد از آتل‌بندي نبض عضو شکسته مورد بررسي قرار گيرد تا اگر در طي آتل‌بندي مسير گردش خون بسته شده، مشخص گردد.

در مورد آتلهاي بادي بطور مداوم بايد فشار هواي داخل آتل کنترل شود.

داخل آتل فلزي را پنبه يا پارچه گذاشته و عضو مربوطه را داخل آن مي‌گذاريم.

نحوه آتل‌بندي در شکستگيهاي قسمتهاي مختلف بدن

در صورت وجود آتل‌هاي فلزي پيش ساخته که براي هر عضوي مخصوص ساخته شده از آنها استفاده مي‌کنيم و در غير اينصورت:

آتل براي کف دست يا انگشتان:

از يک قطعه تخته يا مقواي کلفتي به بزرگي وسعت کف دست استفاده کرده، کف دست را روي آن مي‌گذاريم، توسط چند باند دست را روي اين آتل ثابت کرده و بعد دست را توسط باند سه گوش وبال گردن مي‌کنيم (از گردن آويزان مي‌کنيم).

آتل براي شکستگي ساعد :

در حالت وجود 2 تخته يکي را از داخل و يکي را از خارج مي گذاريم، طوريکه از کف دست تا انتهاي آرنج را بپوشاند و بعد آنرا با 3 باند ، يکي روي دست ، دومي را بين مچ و محل شکستگي و سومي را بين آرنج و شکستگي مي‌بنديم تا عضو شکسته حرکت نکند. و بعد دست را وبال گردن مي‌کنيم.

آتل براي شکستگي بازو :

مثل شکستگي ساعد آتل گرفته و دست را وبال گردن مي‌کنيم بعد بازو را با دو باند بلند به سينه مي‌بنديم براي بي‌حرکتي بيشتر. همچنين مي‌توانيم به جاي تخته زير بازو يک بالشتک کوچکي گذاشته و بعد دست را به سينه ثابت کنيم.

آتل براي شکستگي آرنج :

در حالتي که مصدوم مي‌تواند آرنج خود را خم کند، آتلي شکل L درست مي‌کنيم و بعد آتل‌گيري کرده و با باند مي‌بنديم و دست را وبال گردن مي‌کنيم. در حالتي که مصدوم نمي‌تواند آرنج را خم نمايد، دست را در امتداد بدن قرار داده و زير دست را پد (بالشتک) و يا پارچه قرار مي‌دهيم و بعد با باند پهن و بزرگي دست را به بدن مي‌بنديم.

طرز بستن شکستگي دنده‌ها :

زير بازوي طرف شکستگي پد گذارده و بعد باوز را به سينه مي‌بنديم.

آتل براي شکستگي اندام تحتاني (پا) :

براي شکستگي ساق پا به دو طريق مي‌توانيم آتل‌بندي يا بي‌حرکت کنيم:

نوع اول با استفاده ازپاي سالم: پاي سالم را بغل پاي مصدوم قرار داده و توسط چهار باند به هم مي‌بنديم. باندها به ترتيب روي مچ پا ، پايين زانو ، بالاي زانو و بالاي ران بسته مي‌شوند.

نوع دوم با استفاده از يک يا 2 تخته بلند که از پاشنه پا تا انتهاي پا بلندي داشته باشد.

در شکستگي زانو تخته آتل بايد به بلندي اندازه تمام پا باشد. زير زانو و مچ پا را با گذاشتن پد و يا پارچه پر مي‌کنيم تا پا در يک سطح قرار بگيرد.

براي شکستگي استخوان ران يک قطعه تخته که درازاي آن از پاشنه پا تا بالاي کمر باشد و پهناي آن بحدي باشد که بدن مصدوم روي آن قرار بگيرد را زير مصدوم مي‌گذاريم و بعد مي‌بنديم.

در شکستگي ستون فقرات نيز مي‌توان بطريق فوق عمل کرد. فقط در اينجا آتل بايد تا زير گردن ادامه داشته باشد. در اوژانسها آتلهايي بنام آتل ضايعات نخاعي براي اينها استفاده مي‌شود.

در شکستگي لگن خاصره پاها را به هم مي‌بنديم (از مچ پا ، بالا و پايين زانو و لگن بيمار بالا و پايين شگستگي) و زانوها را کمي بالاتر قرار مي‌دهيم (با گذاشتن پتو يا وسيله ديگر زير زانوها).

کاربرد ديگر آتل :

غالبا آتل‌بندي و بي‌حرکت کردن عضو دچار شکستگي که خونريزي هم دارد، باعث قطع خونريزي مي‌شود. علت اين است که پس از آتل‌گيري و بي‌حرکت نمودن عضو مجروح لبه‌هاي تيز استخوانهاي شکسته شده در سر جاي خود قرار مي‌گيرند و بيشتر از اين به رگهاي خوني موضع جراحت صدمه نمي‌رسانند.

از آتلهاي بادي براي کنترل خونريزيهاي داخلي و خارجي دست و يا پا ، نيز مي‌توان استفاده کرد، حتي اگر دچار شکستگي هم نباشند. عمل اين آتل به صورت اعمال فشار مستقيم است. معمولاً اينها در مواقعي موثر واقع مي‌شوند که يک جراحت حاد ، تمام عضو مجروح را تحت فشار قرار دهد. از آنجايي که اين آتل‌ها از طريق دهان باد مي‌شوند، لذا فشاري که ايجاد مي‌کنند محدود است و ممکن است در کنترل خونريزي سرخرگي ناموفق باشد.

 

آموزش با زبان ساده / مبحث غرق شدگی

غرق شدگي :

غرق شدگي يكي از علل مرگ ومير بچه ها و نوجوانان است .

عوامل زمينه ساز عبارتند از : بيماري صرع , عقب ماندگي ذهني , نداشتن آشنايي كافي با قوائد شناگري , افزايش استفاده از قايق هاي روباز و تندرو به خصوص شنا در مناطق حفاظت نشده .

هيچگاه فكر نكنيد كه كسي كه زير آب مانده ( حتي براي چند دقيقه ) حتماً مرده است . بعضي از افراد بعد از حتي نيم ساعت كه زير آب ماندشان در اب سرد گذشته است , زنده مانده اند .اين امر بع اين علت امكان پذير است كه در آب سرد , روند سوخت وساز بدن كند شده و مغز مي تواند با وجود فقدان اكسيژن براي مدت طولاني تري زنده بماند .

اقدامات اوليه :

در مواجهه با فرد غرق شده , بايد ابتدا وي را به كمك وسائلي از قبيل حلقه نجات , تكه الوار يا طناب بلند از آب خارج كرد .بايد اين نكته را در نظر داشت كه تنها زماني فرد مي تواند مستقيماً اقدام به نجات مصدوم كند كه اولاً دوره آموزشي نجات غريق را گذرانده باشد , چرا كه امكان غرق شدن يك ناجي فاقد صلاحيت , بسيار زياد است .

وقتي كه فرد غرق شده را از زير آب بيرون مي آوريد , شروع به تنفس دهان به دهان نماييد و در همين حال سعي كنيد كه فرد غرق شده را به سمت ساحل يا خشكي ببريد .

بايد بلافاصله پس از خروج مصدوم بيهوش از آب , ابتدا دهان وي را از گل و لاي و شن پاك كرد . نبايد وقت را براي خارج كردن آب از ريه ها و معده هدر داد . به وضعيت تنفسي و ضربان قلب دقت شود . در صورتي كه مصدوم تنفس و ضربان قلب نداشت به سرعت عمليات احياي قلبي ريوي CPR را شروع مي كنيم .

مجدداً تاكيد مي شود , نبايد وقت را براي خارج كردن آب از ريه ها تلف كرد , چرا كه با دادن تنفس مصنوعي قوي و مناسب تمام آب از ريه ها جذب بدن مي شود . در اوايل , تنفس مصنوعي قدري مشكل است ولي با جذب آب به بدن , تنفس دادن راحت تر مي شود . اگر طي عمليات احيا فرد مصدوم استفراغ كرد , فوراً او را به پهلو , وضعيت بهبودي ( ريكاوري ) برگردانده تا مواد مستفرغه وارد ريه ها نشود . گاه ممكن است طي تنفس مصنوعي مقداري هوا وارد معده شود كه خطر استفراغ دارد . در چنين مواردي فرد مصدوم را به شكم خوابانيده و دست هاي خود را به صورت ضربدر به دور شكم حلقه نمايد و مختصري بالا بكشد تا هوا و آب از معده اش خارج شود . بايد توجه داشت اين عمل تنها در مواردي كه اشكال تنفسي وجود دارد انجام شود .

نكته :

در فردي كه به داخل آب هاي كم عمق شيرجه رفته و با سر به زمين برخورد كرده است , خطر قطع نخاع گردني و فلج اندام ها وجود دارد . در مواجهه با چنين مواردي هنگام جابجايي و عمل احيا , بايد بسيار احتياط نموده و سعي كرد تا كوچكترين حركتي به سر و گردن وي وارد نشود . همچنين در صورت نياز به عمليات احياي قلبي ريوي بايد از مانور فشار به فك استفاده كرد تا از آسيب به نخاع و ستون فقرات جلوگيري شود .

نكته بسيار مهم :

كليه افراد غرق شده پس از نجات و اقدامات اوليه حتي اگر كاملاً هوشيار باشند , بايد به سرعت به بيمارستان منتقل شوند , چرا كه آب جذب شده مي تواند عوارض خطرناك و كشنده اي براي فرد داشته باشد .